İnsanoğlu için damak tadı göreceli kavramların başında gelir. Kiminin ağzına bile koymadığı yiyecekleri kimileri bayıla bayıla yiyebilir. İşte acı biber de bu damak tadı farklılıklarına verilebilecek en iyi örnekler arasında, ilk sırada yer alır. Öyle ki yemeğinde acı olmayan, yemeğin yanında bir tabak dolusu acı biber görmeyen bazı kişiler için o yemek yavan, iştah kabartmayan, tabiri caizse tatsız tuzsuzdur.
Acı biber, dünyanın hemen her ikliminde kolayca yetişme özelliği gösteren, iklim seçmeyen bir bitki türüdür. Bu nedenle de her mevsim hemen ulaşabileceğiniz bir bitkidir.
Acı biberi yemeklerde kullanmak için pişirme sırasında yemeğe katabileceğiniz gibi yemek piştikten sonra üzerine ekleme yolunu da tercih edebilirsiniz. Bu tamamen kişisel bir tercihtir ve her iki durumda da acı biber aynı etkisini korumaktadır. Acı biber damak tadına dair bir ayrıntı olmanın yanında vücut için bir nimet sayılacak faydalara sahiptir.
Acı Biberde Bulunan Vitaminler
- 1 adet büyük (45 gr) acı biber;
- 18 kalori,
- 530IU A vitamini (günlük ihtiyacın %11’i)
- 109 mg C vitamini (günlük ihtiyacın yaklaşık 2 katı)
- 0.3 mg E vitamini (günlük ihtiyacın %3’ü)
- 6.4 mcg K vitamini (günlük ihtiyacın %8’i)
- 10.4 mcg folat (günlük ihtiyacın %3’ü) içerir (4).
Acı biber içerdiği vitaminlerle tam bir sağlık dostudur. Eski uygarlıklarda ilaç yapımında da kullanılan acı biber, özellikle C, E, K ve A vitamini açısından zengindir.
E vitamini çok güçlü bir antioksidandır. Bu özelliği ile yaşlanmaya karşı cildi koruyan önemli vitaminlerin başında gelir. Bağışıklık sistemini ciddi oranda güçlendirir. Böylelikle kanser başta olmak üzere birçok hastalığa karşı vücudu korur. Alzheimer hastalığının da ilerlemesini önler. Ayrıca göz sağlığı için olmazsa olmazdır. Göz sağlığımızı koruyarak göz bozukluklarını engeller.
A vitamini tam bir göz dostudur. Gece görmemizi A vitaminine borçluyuz. Tavukkarası denilen gece körlüğünün baş düşmanıdır. Kemiklerin, dişlerin, saçların ve tırnakların sağlıklı ve güçlü olmasını sağlar. Cildi güzelleştiren A vitamini aynı zamanda ülser hastalığının da doğal tedavi edicisidir. Hamilelerin bebeklerinin sağlıklı gelişimi için mutlaka A vitamini almaları gerekir.
Acı biberde ayrıca kan pıhtılaşmasında etkin olan K vitamini de bol miktarda vardır. B2, B3 ve B6 vitaminleri de acı biberde bulunan diğer vitaminlerdir. Ayrıca taze, acı kırmızı biberde limondan 7 kat daha fazla C vitamini bulunur. 100 gram biberde yaklaşık 240 mg C vitamini vardır ki bu ortalama insan vücudunun ihtiyacının dört katıdır.
Tüm bu içerdiği vitaminlerle acı biber vitamin deposu olarak sağlımızı korumadaki en önemli yardımcılarımızdan biridir.
Acı Biberin İçerdiği Mineraller
İçerdiği vitaminler kadar mineral açısından da çok zengin olan acı biber vücudumuzun ihtiyaç duyduğu birçok minerali karşılar. Özellikle demir ve manganez açısından çok zengin olan acı biber sodyum, potasyum, demir, fosfor, selenyum gibi mineralleri içerir.
Manganez, sindirime yardımcı olarak besinlerden enerji elde edilmesinde görev alır. Bunun yanı sıra kemik gelişiminde de etkindir. En önemli yararı ise cinsel gücü arttırır. Kısırlık sorununa da faydalı bir mineraldir. 100 gram acı biberde bulunan 0.2 mg manganez sayesinde günlük ihtiyacımızın %12’sini karşılarız.
Kansızlık hastalığının temel nedeni olan kırmızı kan hücrelerinin (alyuvarlar) eksikliğinin temel nedeni demir eksikliğidir. Acı biber tam anlamıyla demir deposudur. 100 gram acı biberde bulunan 1.2 mg demir günlük ihtiyacımızın %7’sini karşılar. Kansızlık hastalığının da doğal tedavi yardımcılarından biri acı biberdir demek yanlış olmaz. (5)
100 gram acı biberde:
- 18 mg kalsiyum (günlük ihtiyacın %2’si)
- 1.2 mg demir (günlük ihtiyacın %7’si)
- 25 mg magnezyum (günlük ihtiyacın %6’sı)
- 46 mg fosfor (günlük ihtiyacın %5’i)
- 340 mg potasyum (günlük ihtiyacın %10’u)
- 0.3 mg çinko (günlük ihtiyacın %2’si)
- 0.2 mg manganez (günlük ihtiyacın %12’si)
- 0.5 mcg selenyum (günlük ihtiyacın %1’i) bulunur (6).
Acı Biberdeki Lif Miktarı
Lifli (posalı) yiyecekler sindirim dostudur. Bağırsakların sağlıklı çalışmasını sağlar. Kabızlık sorunu çekenlere en iyi ilaçtır. Diyet listelerinde de bol bol lifli yiyecekler bulunur. Acı biberde de bol miktarda lif bulunur. 100 gram acı biberde yaklaşık olarak 2 gram lif vardır. Bu da önemli bir rakamdır. Yani onca faydasıyla acı biber aynı zamanda lif deposu olarak da sağlığımızı korur. Ancak ülser hastaları için acı biber tüketilmemesi gereken gıdalar arasında yer almaktadır.
Acı Biberin İçerdiği Antioksidanlar
Acı biber antioksidan içeren yiyeceklerin başında gelir. Özellikle kansere yakalanma riskini azaltan acı biberdeki antioksidanlar aynı zamanda bağışıklık sistemini güçlendirerek bizi birçok hastalıktan korur (7).
Göz sağlığı için çok faydaları olan acı biber içerdiği antioksidanlar sayesinde katarakt hastalığına yakalanma riskini çok azaltır.
Artı olarak da solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde acı biber önemli bir göreve sahiptir.
Acı Biberin Vücut İçin Bilinen Faydaları
Acı biberin içinde bol miktarda “kapsaisin” adlı madde bulunur. Bu madde vücut için terapatik etki gösterir. Peki, nedir terapatik etki? Vücudun hassas, duyarlı ya da daha ileri boyutta hasta olan bölgeleri için sakinleştirici, iyileştirici etki göstermesi anlamına gelir.
Acı biber kapsaisin maddesinin iyileştirici etkisi nedeniyle vücuttaki hastalıkların tedavisinde sıkça kullanılan bir bitkidir. Özellikle kanser hücrelerinin ortadan kaldırılması adına etkilerinin olumlu yönde olduğu bilinmektedir (8). Yapılan araştırmalar kapsaisin adlı maddenin hasta olan hücreleri “apoptosis evresi”nde öldürdüğünü ortaya çıkarmıştır. Özellikle bağırsak, akciğer kanserlerinde ve kan kanserlerinde etkili olmaktadır.
Acı biber, kan dolaşımını hızlandırır. Bu yönüyle tansiyonu dengelemekte, tansiyon ve kan dolaşımının normal seyrettiği vücutlarda hipertansiyonu kontrol altında tutmaktadır. İşte bu sayede acı biber, tansiyon değerlerini normal seviyelerde tutmaya yardımcı olmaktadır.
Acı biber, vücut ısısını arttırır. Kış aylarında yenen acı biber, fazla üşümeyi önler. Özellikle elleri ve ayakları ısınmayanlara acı biber yemeleri tavsiye edilir.
Bu biber türü eklem iltihabı sorununda olumlu etkilere sahiptir. Eklem iltihabının neden olduğu ağrıları azaltır. Buna ek olarak zona hastalığından sonra oluşan ağrıları hafifletmektedir.
Acı biberin metabolik hızı arttırdığı bilinmektedir. Hızlı metabolizma ise kalori yakmayı destekleyerek zayıflamaya yardımcı olur (9).
Kırmızı acı biber bir C Vitamini deposudur. Öyle ki içinde bulunan C Vitamini limonda bulunan C Vitamininden çok daha fazladır.
Acı biber, başta E vitamini olmak üzere içerdiği antioksidanlarla bağışıklık sistemini güçlendirme etkisine sahiptir (10). Bağışıklık sistemi güçlü bir vücut, hastalıklara karşı çok daha dirençlidir. Bu anlamda acı biber vücudu hastalıklara karşı dirençli kılar.
Tip 2 Diyabet oluşumuna karşı koruyucudur (11). Koruyucu olmasının yanında diyabetik nöropati tedavisinde kullanılmaktadır.