Ceviz Yetiştiriciliği

Meyvesi ve kerestesi bakımından oldukça önemli olan ceviz ağacı ülkemizde hemen hemen bütün bölgelerde yetişir. Topografik bakımdan ceviz bahçesi tesisi için en uygun yerler, etraftaki araziden kısmen yüksek ve hava akışı iyi olan yerlerdir. Soğuk hava yukarıdan aşağıya doğru aktığı için böyle yerlerde don tehlikesi çok azdır. Ceviz yetiştiriciliğine karar verirken, öncelikle su kaynağı aranmalıdır. Bu nedenle su kaynağının tespiti, yeter miktarda su varlığı ve su toplama birimlerinin (Sulama havuzu) oluşturulması önemlidir.

Toprak Analizi
Ceviz Bahçesi tesisine karar verildikten sonra kapama bahçe kurulması düşünülen yerin toprak özelliklerinin bilinmesi ve toprağın analiz edilmesi önemlidir. Ceviz yetiştiriciliğinde Toprak pH’sının 6-7.0 arasında olması, Su Tutma Kapasitesinin %45-55 arasında olması istenilir. Yer seçimi, su kaynağının tespit edilmesi ve toprak analiz işlemelerinden sonra toprağın dikim için hazırlanması gerekecektir. Kışı sert geçen bölgelerde Mart döneminde; daha yumuşak iklimin egemen olduğu ekolojilerde ise Kasım-Aralık döneminde dikim yapılacağından, dikim öncesi toprağın birlenmesi, ikilenmesi ve dikim yerlerinin işaretlenerek çukurların açılması gerekecektir.

Toprak Hazırlığı
Birleme; derin soklu pulluklarla toprak kabartılır; havalanması sağlanan toprak, tav döneminde diskaro, kazayağı, parmiter gibi ikileme aletleriyle ikilenerek, kesekler parçalanır. İkileme işleminden sonra fidan dikim yerleri işaretlenir. Yerli ceviz yetiştiriciliğinde 8m X 8m dikim aralık mesafeleri tercih edilebileceği gibi, zayıf gelişen yabancı çeşitlerle bahçe tesisi edileceği zaman 8m X 4m dikim aralık- mesafeleri de tercih edilebilir.

Dikim
Ceviz bahçesi en az 2 çeşitle kurulmalıdır. Dikim öncesi dikim planı hazırlanmalı ve dikim esnasında dikim tahtası kullanılmalıdır. Dikim çukurlarının 60 cm X 60 cm derinlik ve genişlikte olmasına dikkat edilmelidir. Dikim esnasında aşı yerinin toprağın üst kısmında kalması önemlidir. Can suyu, dikimi takiben hemen mutlaka verilmelidir. Fidanlar derin dikilmemeli ve rüzgârla oynamamaları için dikimden sonra hereklere bağlanmalıdırlar.

Terbiye- Budama
Ceviz yetiştiriciliğinde tercih edilen terbiye sistemi, Değişik Doruk Dallı (Modifiye Lider) sistemidir. Modern, büyük ölçekli kapama ceviz bahçelerinde ise çit budaması yapılmaktadır. Cevizlerde budama diğer türlere oranla daha az sıklıkla yapılmalıdır. Ceviz terbiye ve budamasında ilk 3 sene içinde taca ve şekil verilir (terbiye). Daha sonraki yıllarda ise kuruyan, üst üste binen dallar ve aşırı büyüyen dallarda uç alma dışında genellikle fazla kesim yapılmaz.

Sulama –Gübreleme
Modern ceviz yetiştiriciliğinde sulama olmazsa olmazdır. Bitkinin su tüketimi; bitki yaşına, toprak bünyesine, iklim şartlarına göre değişiklik gösterecektir. Bu bağlamda; kapama bahçe tesisi oluşturmadan önce damla sulama sisteminin kurulmasında fayda vardır. Gübreleme faaliyetlerinde ise; yaprak ve toprak analizi yapılarak öneriler doğrultusunda hareket edilmesinde fayda vardır.

Toprak işleme: Modern ceviz bahçelerinde örtülü toprak sistemiuygulanmalıdır. Yani, kapama ceviz bahçelerinde zorunlu olmadıkça toprak sürümünden kaçınılmalıdır. Kışın yağmur-kar sularının toprak altına rezerv su olarak alınması ve ilkbaharda yabancı ot gelişimini engellemek için kısmen toprak işlenebilir.

Kaolin Uygulaması
Son yıllarda Kaolin, meyvecilikte özellikle kuş zararı ve değişik hastalık ve zararlılara karşı koruyucu olarak kullanılmaktadır. Haziran ayı başında 20kg/1000 Lt dozu ile meyvelerin güneş yanıklığına karşı muhafazası sağlanabilmektedir.

Hasat-Kabuk Soyma-Kurutma
Dış yeşil kabuk iç meyveden sonra olgunlaştığı için ceviz türünde hasat zamanının tespiti diğer türlerden farklılık gösterir. Ceviz yetiştiriciliğinde hasat kriteri, iç paket dokunun kahverengini almasıdır. Hasat sürgün uçlarına zarar vermeden, dal ve yaprak zararlanmalarına yol açmadan zamanında ve tekniğine uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Büyük ölçekli bahçelerde makineli hasat gerçekleştirilebilir. Hasat edilen meyveler aynı gün kabuk soyma makinelerinden geçirilerek hızlı bir şekilde kurutma işlemine tabi tutulmalıdır. 32-34 derecede 20 saat kurutma işlemine tabi tutulan meyveler, +5 derecede %60 nemde 1 yıl rahatlıkla muhafaza edilebilir.