Yeni doğan ve küçük bebekler için en iyi besin kaynağı olan anne sütü doğumdan hemen sonra salgılanmaya başlar. Anne sütü memede bulunan yağ dokusu arasına yerleşmiş meme bezlerinde üretilir. Gebelik süresince vücutta salgılanan hormonlar meme bezlerini süt salgılamak için elverişli hale getirir. Memelerde süt üretimi ve salgılanması hormonların etkisiyle hamilelikte de başlayabilir. Hamilelik döneminde memeden süt gelmesi tamamen normaldir. Fakat sütten farklı bir sıvı gelmesi durumunda, bu bazı ciddi hastalıkların işareti olabileceği için hemen bir doktora başvurmak gerekir.

Laktasyon nedir?

Laktasyon, hamilelik boyunca vücutta salgılanan çeşitli hormonların etkisiyle meme bezlerinin gelişip olgunlaşması ve süt üretmesi neticesinde gebelikte ya da doğumdan hemen sonra memelerden süt gelmesidir. Laktasyon dönemi, bebeğin sütten kesilmesi ve memelerden süt salgılanmasının tamamen durmasıyla sona erer. Hamilelik ve doğum dışında da, hatta erkekler ve küçük bebeklerde de memelerden süt gelme durumu olabilir. Buna galaktore denir ve laktasyonun aksine bu durum normal değildir ve tedavi gerektirir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Müge Aksoy’un verdiği bilgilere göre meme bezlerinde sütün salgılanabilmesi için prolaktin, süt kanallarından atılabilmesi için ise oksitosin hormonuna gereksinim vardır. Doğumdan sonra salgılanan ilk süt kolostrum olarak adlandırılır. Kolostrum, bebeği enfeksiyonlara karşı koruyan bağışıklığı güçlendiren maddeler içerir. Kolostrum sadece doğumdan sonraki ilk gün salgılanır. Sonraki günler daha farklı özelliklere sahip olgun anne sütü salınımı başlar.

Laktasyon dönemleri nelerdir?

Laktasyon; mammogenez, laktogenez ve galaktogenez olmak üzere 3 dönemde ele alınır.

Mammogenez, süt üretimi için hazırlanan meme bezinin çeşitli hormonların etkisiyle büyüme ve gelişime sürecine denir. Bu süreç meme bezlerinin ergenlik döneminde östrojene maruz kalmasıyla başlar ve gebeliğin üçüncü üç ayında tamamlanır. Mammogenez döneminde östrojen, plasental laktojen, progesteron ve adrenokortikotropik hormon gibi çok sayıda hormon görev alır.

Laktasyonun 2. evresi olan laktogenez, gebelikte ya da doğumdan hemen sonra süt salgılanmasının başladığı döneme denir. Laktogenez prolaktin ve oksitosin hormonlarının etkisiyle başlar.

Laktasyonun son evresi olan galaktogenez ise laktogenez ile başlayan ve prolaktin hormonu etkisiyle süt salgılanmasının devam ettiği döneme denir. Bu dönem annedeki süt salgılanmasının tamamen durmasıyla son bulur.

Laktasyon süresi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr.Sibel Spinu’nun verdiği bilgilere göre bebeğinizi 2 yaşına kadar emzirmeye devam etmeniz bebeğin fiziksel ve nörolojik gelişimini olumlu yönde etkiler ve bağışıklık sistemini geliştirir. Ayrıca bebeğinizi 2 yaşına kadar emzirmeniz bebeğinizle aranızdaki duygusal bağı da destekleyerek kuvvetlendir.