Glutensiz Tombul Pirinç: Arborio

Asyalılar genellikle pirinci kabuklu olarak yer; böylece vitaminlerinden yararlanırlar. Bazısı uzun taneli, bazısı yuvarlak taneli birçok pirinç çeşidi vardır. Pirinç; çorba, lapa, pilav gibi biçimlerde pişirilerek yenir.

Pirinç üretiminin en eski olduğu ülkelerden biri olan Çin’de 4000 yıldır pirinç üretimi yapılmaktadır. Çeltik bitkisi su içinde yetişen bir bitkidir. Su kaynağının bol olduğu düz ovalarda yetiştirilebilir ve yetişmesi için bol azotlu gübreye ihtiyaç vardır. Kurak alanlarda ve düşük sıcaklıklarda pirinç yetiştiriciliği yapılamaz.

Çeltik, yani pirincin ham hali kavuzcuk denilen bir dış yüzeye sahiptir. Pirinç elde etmek için bu kavuzcuklar kabuk yontma ve parlatma işlemlerinden geçirilir. Pirinç kepeği olarak da bilinen pirinç kabukları özellikle B vitaminleri açısından zengindir. Baldo, kepekli, della, jasmine, basmati, yabani pirinç, calrose ve Arborio pirinci gibi birçok pirinç çeşidi vardır. Orta taneli ve yumuşak bir yapıya sahip olan Arborio pirinci özellikle risotto yapımında kullanılır.

Arborio Pirinci Nedir?

İtalya’nın Arborio kentinde yetiştirilen Arborio pirinci yüksek oranda nişasta içerir. Orta büyüklüğe sahip olan pirinç taneleri sıcak sıvı ile karıştırıldığında krema kıvamında yumuşak bir yapıya sahip olur. Pirincin bu kremamsı dokusu risotto için istenilen formdur.

Sıvıyı emme kapasitesi diğer pirinç çeşitlerine nazaran daha yüksek olan Arborio pirinci ile tam kıvamında risotto yapmak mümkündür. İtalyan mutfağının en çok sevilen ve meşhur yemeklerinden biri olan risotto, kremamsı dokuya sahip ancak lapa olmayan bir tür pirinç pilavıdır. Risottonun kıvamını tutturmak oldukça güçtür. Pişme sırasında nişasta açığa çıkaran Arborio pirinci kendine has aroması ve lezzeti ile risottoya mükemmel bir kıvam ve lezzet sağlar.

İtalya’nın Po ovasında yetiştiriciliği yapılan pirinç çeşidi aynı zamanda Japonya’nın bazı bölgelerinde de yetiştirilir. Pişirildiğinde yapışkan ve ağdalı bir yapıya sahip olan Arborio pirinci ayrıca yemeklere kıvam verir. Düşük yağ oranı ve suyu tutuma özelliğinden dolayı ishal problemi yaşayanlara önerilen pirinç çeşidi, mide problemi yaşayanlar tarafından da rahatlıkla tüketilebilir. Normal pirinçler pişerken yaklaşık 1’e 1,5 ya da 2 oranında su çekme özelliğine sahipken Arborio pirinç çeşidi ise 1’e 3 ya da 4 oranında su çekebilir.

Arborio Pirinci Özellikleri Nelerdir?

Yüksek oranda antioksidan içeriği ile dikkat çeken Arborio pirinci %80 oranında karbonhidrat, %7 protein ve %2 oranında yağ içerir. Ayrıca kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, az miktarda B1 vitamini ve niasin içeren Arborio pirincinde bir miktarda posa bulunur.

Alerjen madde içermeyen pirinç çeşidi kolesterolü de yükseltmez. 100 gram Arborio pirinci yaklaşık 360 kaloridir. Yuvarlak ve kısa taneli yapıya sahip olan pirincin taneleri parlak ve yarı şeffaftır. Tombul bir şekle sahip olan pirinç tanesinin ortasında beyaz bir benek bulunur.

Hazmı kolay ve besleyici bir besin olan Arberio pirinci, vücuda enerji verir. Yüksek oranda tüketildiğinde kilo aldırabilir. Yüksek oranda potasyum içeren besin kan akışını düzenleyici özelliğinden dolayı yüksek tansiyon hastaları ve böbrek hastaları tarafından güvenle tüketilebilir.

Gluten içermeyen bir besin olan Arborio pirinci Gluten intoleransına bağlı olarak gelişen çölyak hastaları tarafından da tüketilebilir. Arborio pirinci özellikleri arasında yer alan yüksek nişasta oranı diğer pirinçlerden daha farklı olmasını sağlar. Spor yapanlar tarafından yüksek karbonhidrat içeriği nedeniyle tercih edilen pirinç çeşidi en ekonomik vücut yakıtlarından biridir.

Arborio Pirinci Nasıl Kullanılır?

Arborio pirincinin en yaygın kullanım şekli risottodur. Türk mutfağında pek bilinen ve kullanılan bir pirinç çeşidi değildir. Ağdalı bir görünüme sahip olan risotto özel bir yemektir ve pişirilmesi zahmetlidir. Arborio pirinci yavaş pişirmeye uygun yapısı ve yüksek nişasta oranı nedeniyle risotto yapımında tercih edilir.

Ustalık ve beceri isteyen risotto yapımında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta pirincin daha çok nişasta açığa çıkarmasını sağlamak için iyice yağa bulanması gerekliliğidir. Tereyağında ince ince doğranmış soğanlar yumuşayana kadar kavrulur ve soğanın rengi pembeye dönüşmeden Arborio pirinçler atılır. Pirinçlerin daha önceden suda ıslatılmaması gerekir. Pirinçler tereyağında soğanlarla beraber kavrulur. Saydamlaşmaya başlayınca şarap ya da et suyu azar azar eklenir. Bu sırada pirinçler devamlı karıştırılmalıdır. Yaklaşık yarım saatlik kavurma ve pişirme işleminden sonra pirinçler iyice suyu çeker ve kremamsı bir hal alır. Son olarak pişen pirince biraz daha parmesan peyniri ve tereyağı eklenir. Isıtılmış tabaklarda, üzerine parmesan peyniri ve fesleğen ile servis edilen risotto, en sevilen İtalyan yemeklerinden biridir.

Risotto haricinde normal pilav olarak da pişirilen Arborio pirinci hızlı yumuşadığından dolayı en fazla 15-20 dakika pişirilir. Sütlaç gibi tatlılarda yüksek nişasta oranından dolayı tercih edilebilir. Ayrıca kıvam verici özelliği olan Arborio pirinci ile paella, kurabiye, kek ve puding de yapılabilir.

Arborio Pirinci Yerine Ne Kullanılır?

Genellikle risotto yapımında kullanılan Arberio pirinci yerine, yüksek nişasta oranına sahip yavaş pişirilmeye uygun kısa taneli ya da kırık pirinç kullanılabilir. Baldo, Nano, Vialone ve Carnaroli pirinç çeşitleri de Arborio pirinci yerine kullanılabilir. Önemli olan nokta Arborio pirinci yerine kullanılan pirincin kırık olmasıdır. Pirinç kırık olmadığında risottonun o kendine has kremamsı kıvamı tutturulamaz.

Kırık pirinçler hasar gördüklerinden dolayı pişirilme esnasında çok daha yüksek oranda nişasta açığa çıkarır. Pirincin işlenmesi sırasında meydana gelen kusurlu pirinçlerden oluşan kırık pirinç, Arborio pirincinin aksine oldukça ekonomiktir.

Ülkemizde kırık pirinç ile genellikle sütlü tatlı çeşitleri, çorba ve dolma çeşitleri yapılır. Daha çok su çekme kapasitesine sahip olan kırık pirinç risotto yapımında istenilen kıvamı vermesinden dolayı Arborio pirinci yerine alternatif olarak kullanılır. Normal pilav yapımında dağıldığı ve hamurlaşmaya neden olduğundan dolayı kullanılmayan kırık pirinç, içerdiği yüksek nişasta ile yemeğe daha yoğun bir kıvam ve lezzet sağlar.

Arborio Pirinci Nereden Alınır? Fiyatı Ne Kadar?

Dünyada en beğenilen ve en fazla tüketilen besinlerden biri olan pirinç, ekonomik olması ve yüksek kalori içermesinden dolayı tercih edilir. Ülkemizde de en çok sevilen besinlerden biri olan pirinç ile çorba, pilav, dolma, tatlı ve daha birçok yemek çeşidi yapılır.

Fiyatının yüksekliği ve damak tadına uygun olmayan formundan dolayı Arborio pirinci ülkemizde bilinen bir pirinç türü değildir. Türkiye’de Arborio pirinç yetiştiriciliği yapılmamaktadır. Pek bilinmeyen bir pirinç çeşidi olan Arborio, dışarıdan ithal edilir ve bu nedenle fiyatı yüksektir.

Büyük alışveriş merkezlerinde, lüks gıda satışı yapan marketlerde, gurme dükkanlarda ve internet üzerinden gurme ya da ithal besin satışı yapan mağazalardan online satın alınabilir. Yarım ya da bir kiloluk vakumlu ambalajlarda satışa sunulan 1 kilogramlık Arborio pirinci fiyatı 15 lira ile 30 lira arasında değişiklik gösterir. Pirincin markası ve miktarı fiyatını etkileyen önemli faktörlerdir.

Vakumlu ambalajı içinde açılmadığı sürece yaklaşık iki yıllık raf ömrüne sahip olan pirinç çeşidi, Türk damak tadına uygun olmadığı için pek talep gören bir ürün değildir. Genelde lüks restoranlarda ve İtalyan lokantalarında yaygın olarak kullanılır. Paketi açılan pirincin ağzı sıkıca kapatılmalı ve nem içermeyen ışık almayan yerlerde muhafaza edilmelidir.