Enginar Yetiştiriciliği

Enginar Üretimi Enginar Nasıl Yetiştirilir

Kaliteli enginarların yetiştirilmesi ekinin yıllık dikilen mahsul olarak bulundurulmasıyla mümkündür. Son zamanlarda geleneksel ekim yöntemi olan bitkisel üretimden ziyade çekirdek üretim bitkilerinden üretilen enginar filizlerinin ikinci kalitede olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte, tüketici talebi ve pazar uzmanları çekirdek üretim enginarların görüntü ve tat olarak çok daha iyi olduğunu göstermektedir. Dahası, mahsul uzun süreli yer tahsis edilmesini gerektirmediğinden yıllık üretim kısıtlı alanlarda enginar yetiştirilmesini olanaklı kılmıştır. Diğer sebzelerle daha hızlı rotasyonda yaz uykusu gerekli olmadığı için mümkündür.

Enginar genel olarak Türkiye’de ve birçok ülkede vejetatif yolla üretilmektedir. Fransa ve İtalya’da doğrudan tohumla üretilen çeşitler geliştirilmiştir.

Enginarda vejatatif yolla üretim dip sürgünleri veya üzerinde gözlerin bulunduğu kök parçaları ile yapılabildiği gibi sadece gözlerin ana gövdeden çıkarılıp değişik ortamlarda köklendirilerek de yapılabilir. En yaygın üretim şekli sürgünlerle yapılan üretimdir.

Yeni kurulacak enginar plantasyonlarında dikiminden önce toprak derin sürülmeli ve gübrelenmelidir. Derin sürümden sonra diskaro ve tırmık çekilerek toprak dikime hazır duruma getirilmelidir. siflibitkileriniz

Dikim genellikle Akdeniz ve Ege Bölgesinde ekim – kasım aylarında, Marmara bölgesinde ise Mart – Nisan aylarında yapılır. En uygun dikim masuralar üzerine sıra arası ve üzeri 1×1 m mesafe ile yapılır.

Ilık iklim sebzesidir.-5,-6 0C’lerden daha düşük sıcaklıklarda toprak üstü kısımları kısmen donar. Sıcak ve kuru havalar başların açılmasına ve kalitesinin düşmesine neden olur. En iyi ürün havaları bulutlu ve serin olduğu dönemlerde alınır.

Toprak istekleri ve gübreleme işlemi 

Enginar toprak istekleri seçici bir bitki değildir. Fakat derin, tınlı-kumlu toprakları tercih eder. Toprak iyi drene edilmiş ve kullanabilir su kapasitesine sahip olmalıdır. En uygun gübreleme toprak tahlili sonuçlarına göre yapılan gübrelemedir. Enginar çok yıllık bitki olduğundan her yıl ilkbahar ve sonbaharda sürgün temizliği sırasında tahlil sonuçlarına göre ticaret gübreleri ve ocaklara birer kürek çiftlik gübresi verilir, bitkilerin boğazları doldurulur.

Çiftlik gübresi ile fosforlu ve potasyumlu gübrelerin tamamı dikimden önce verilirken, azotlu gübreler üç seferde verilmelidir. Birinci kısım dikimde, ikincisi ilk başlar görülünce, üçüncü kısmı ise; uyandırma sulaması döneminde verilmelidir.

Yetiştirme tekniği

Enginarlar genel olarak 3 şekilde üretilir.

1) Piçlerle üretme: Ana kütükte bulunan meme denilen gözlerden sürmüş fidelerin ayrılıp dikilmesi ile olur. Her kökten orta 15-20 piç sürebilir. 25-40 cm uzunluğundaki piçler dikime uygundur. Ancak kökten ayrılırken köklü ayrılmasına dikkat edilmeli, bunların tepeleri kesilerek dikilmelidir.

2) Memelerle üretme: Göz içeren kök parçaları ile üretim şeklidir. Yaşlı bitkilerden alınan çapı 5-7.5cm uzunluğu en az 15cm olan kök parçaları alınarak dikilir.

3) Tohumla Üretim: İçine harç konmuş tüplere 2-3 adet tohum ekilir. Can suyu verilir. Tohumdan çıkan fideler hazırlanan ocaklara dikilir.

Enginar Nasıl Yetiştirilir

Ilık iklim sebzesidir.-5,-6 0C’lerden daha düşük sıcaklıklarda toprak üstü kısımları kısmen donar. Sıcak ve kuru havalar başların açılmasına ve kalitesinin düşmesine neden olur. En iyi ürün havaları bulutlu ve serin olduğu dönemlerde alınır.

Toprak istekleri ve gübreleme

Enginar toprak istekleri seçici bir bitki değildir. Fakat derin, tınlı-kumlu toprakları tercih eder. Toprak iyi drene edilmiş ve kullanabilir su kapasitesine sahip olmalıdır.En uygun gübreleme toprak tahlili sonuçlarına göre yapılan gübrelemedir. Enginar çok yıllık bitki olduğundan her yıl ilkbahar ve sonbaharda sürgün temizliği sırasında tahlil sonuçlarına göre ticaret gübreleri ve ocaklara birer kürek çiftlik gübresi verilir, bitkilerin boğazları doldurulur.

Çiftlik gübresi ile fosforlu ve potasyumlu gübrelerin tamamı dikimden önce verilirken, azotlu gübreler üç seferde verilmelidir. Birinci kısım dikimde, ikincisi ilk başlar görülünce, üçüncü kısmı ise; uyandırma sulaması döneminde verilmelidir.

Yetiştirme teknikleri

Enginarlar genel olarak 3 şekilde üretilir.
1-Piçlerle üretme: Ana kütükte bulunan meme denilen gözlerden sürmüş fidelerin ayrılıp dikilmesi ile olur. Her kökten orta 15-20 piç sürebilir. 25-40 cm uzunluğundaki piçler dikime uygundur.Ancak kökten ayrılırken köklü ayrılmasına dikkat edilmeli, bunların tepeleri kesilerek dikilmelidir.

2-Memelerle üretme: Göz içeren kök parçaları ile üretim şeklidir.Yaşlı bitkilerden alınan çapı 5-7.5cm uzunluğu en az 15cm olan kök parçaları alınarak dikilir.

3-Tohumla Üretim: İçine harç konmuş tüplere 2-3 adet tohum ekilir. Can suyu verilir. Tohumdan çıkan fideler hazırlanan ocaklara dikilir.

Dikim ve bakım işleri

Yeni kurulacak Enginar plantasyonlarında dikiminden önce toprak derin sürülmeli ve gübrelenmelidir. Derin sürümden sonra diskaro ve tırmık çekilerek toprak dikime hazır duruma getirilmelidir. Dikim genellikle Akdeniz ve Ege bölgesinde Ekim – Kasım aylarında, Marmara bölgesinde ise Mart – Nisan aylarında yapılır. En uygun dikim masuralar üzerine sıra arası ve üzeri 1×1 m mesafe ile yapılır Enginar çok yıllık bir bitki olduğundan her yıl ilk ve sonbaharda bitkilerin dipleri açılır. Kuvvetli 1 ila 2 sürgün bırakılır. Diğer sürgünler köklü olarak gövdeden kesilerek alınır. Her enginar bitkisinden dikimde kullanılabilecek nitelikte 6-10 adet sürgün elde edilir. Sonbahar ve ilkbahardaki sürgün temizliği sırasında; bitkilerin arası çapalanır, yabancı ot temizliği yapılır. Başların büyümesi ve kalite açısından sulama önemlidir. Gelişme devresinde yağış yeterli değilse sulanmalıdır.

Hasat ve verim

Enginarda hasat, başlar normal büyüklüğünü aldığı ancak braktelerin açılmadığı dönemde yapılmalıdır.Hasat gecikirse brakteler açılır, çiçek tablası lifli bir yapı kazanarak Pazar değerini kaybeder. Hasat olgunluğuna gelen başlar 5 ila 10 cm uzunluğunda sapları ile hasat edilmelidir. Enginarda başların hasadından sonra bitkinin dal ve yaprakları kurur ve bitki dinlenme dönemine girer, bu dönemde hiçbir işlem yapılmaz. Bölgelere göre değişmekle beraber Temmuz Ağustos aylarında uyandırma sulaması yapılır. Enginar ürününün en fazla olduğu yıllar 3.ve 4. yıllardır. bu nedenle 4. ve 5. yıllardan sonra plantasyonun yenilenmesi önerilmektedir. Bitki başına meyve sayısı 3-4 arasında değişmektedir.

Enginar hastalık ve zararları

Enginar Yaş Çürüklük Hastalığı: Enginarın baş bağlamaya başladığı dönemde yağmur, soğuk veya doludan sonra başlangıçta enginar çiçek goncasındaki yaprak kısmının siyahlaşıp çürümesi şeklinde kendini belli eder, gelişme yavaşladığından başlar küçülür. Esas zararını ekonomik önem taşıyan çiçek tomurcuğunda yaptığından büyük kayıplara neden olur. Hastalığa dayanıklı çeşit kullanılmalı ve enginarların erken uyandırılmasından kaçınılmalıdır. Bulaşık tarlalarda üretimden vazgeçilmelidir. Kimyasal mücadelesi yoktur.

Enginar Kurdu: Larvalar enginar kökleri içinde galeri açarak beslenir. İçinde bulundukları gözün kurumasına ve köklerin içinin oyularak çürümesine neden olurlar. İçi oyulan, gözleri körelen bitki kökü bir süre sonra çürür. Zararlı, üründe 5-7 yıllık bir ürün kaybına neden olabilir. Ağustos ayı içinde veya Eylül başında bitkiler sulanarak uyandırma işleminden sonra ilaçlamaya geçilmelidir.